EPİRETİNAL MEMBRANLAR
Yaşla birlikte görülme sıklığı artan epiretinal membranlar (ERM) özellikle maküler alanda (sarı nokta) retina yüzeyinde ortaya çıkan zar oluşumlarıdır. Makular pucker, preretinal makuler fibrozis, epiretinal fibrozis veya gliozis, yüzey kırışıklık retinopatisi veya selofan makulopati adlarıyla da bilinmektedir. Endikasyonu olan olgularda pars plana vitrektomi ile membran soyularak tedavi edilebilmektedir.
Hastalar başlangıçta çoğunlukla durumu farketmezler bile, zamanla düz çizgileri kırık görme, yamuk görme, bulanık görme gibi şikayetleri ortaya çıkar. Bu şikayetleri günlük hayatlarını etkiler düzeye geldiğinde cerrahi önerilir.
Epiretinal membranlar oluşum nedenlerine göre primer ve sekonder ERM olarak ikiye ayrılır. Retinal damar hastalıkları (vasküler tıkayıcı hastalıklar, diyabetik retinopati), oküler inflamatuar hastalıklar, künt veya perforan travmalar, geçirilmiş göz ameliyatları, özellikle dekolman cerrahisi, lazer fotokoagülasyon veya kriyoterapi, intraoküler tümörler ve retinitis pigmentosa gibi kalıtsal retinal distrofiler gibi patolojilerin sekonder ERM’ler ile ilişkisi bilinmektedir. Arka vitreus dekolmanı dışında normal olan gözlerde gelişen ERM’ler ise idiyopatik veya primer olarak sınıflandırılmaktadır. Farklı patogenezi olan ERM’lerin farklı özellikler taşıyabildiği düşünülmektedir.
Optik koherens tomografi (OCT) vitreoretinal yüzey hastalıklarında kalitatif ve kantitatif, objektif, kesitsel değerlendirme sağlayan, invasiv olmayan, kolay bir tanı yöntemidir. OCTnin en yararlı olduğu hastalıklardan biri de ERM’lerdir. Bu zarlar makülanın yapısını çeşitli şekillerde etkileyebilmektedir. Aşağıdaki OCT örnekleri tipik görünümlerdendir.
Bu hastalarda görmeyi etkileyecek düzeyde zar geliştiğinde cerrahi olarak vitrektomi ameliyatı uygulanır. Ameliyatta bu zar soyulur ve zaman içinde yapısı bozulmuş ve buruşmuş olan retinanın normale dönmesi beklenir ki bu genellikle aylar içinde olur.
Aşağıda ameliyat öncesi (solda) ve ameliyat sonrası (sağda) görünümleri görülmektedir.